
Krzysztof Kamil Baczyński
Krzysztof Kamil Baczyński
Cykl: Ludzie kultury
Dzisiaj w ramach cyklu Ludzie kultury chciałabym przypomnieć sylwetkę poety z pokolenia Kolumbów, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. Urodził się 22 stycznia 1921 roku w Warszawie. W tym roku obchodziliśmy setną rocznicę urodzin twórcy. Sejm Rzeczpospolitej Polskiej ogłosił również ten rok Rokiem Krzysztofa Kamila Baczyńskiego w uznaniu za jego zasługi dla polskiej sztuki, niepodległości i kultury. Pierwsze swoje utwory napisał już podczas nauki w Państwowym Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie. Walczył w Powstaniu Warszawskim i oddał życie za ojczyznę.
Krzysztof Kamil Baczyński uczęszczał od 1933 roku do Państwowego Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego. Tam uzyskał w 1939 świadectwo dojrzałości. W szkole średniej należał do Organizacji Młodzieży Socjalistycznej Spartakus, która była niechętnie widziana przez organizację państwową. Patronowała jej Polska Partia Socjalistyczna, jednak organizacja ta była również powiązana z Komunistycznym Związkiem Młodzieży Polski. Tutaj posługiwał się pseudonimem Emil. W czasie okupacji niemieckiej mieszkał w Warszawie. Przez krótki czas uczęszczał do Miejskiej Szkoły Sztuk Zdobniczych i Malarskich im. Cypriana Kamila Norwida. Napaść niemiecka we wrześniu 1939 roku pokrzyżowała jego plany związane ze studiami w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Jesienią 1942 roku zaczął studiować polonistykę na Tajnym Uniwersytecie Warszawskim. Kontynuował je do 1943. Utrzymywał się wtedy z różnych prac dorywczych: szklenia szyb, malowania szyldów, telefonicznej obsługi zleceń w Zakładach Sanitarnych w Warszawie.
Następny rozdział w jego życiu, to również rok 1943. W lipcu objął funkcję sekcyjnego w drugi plutonie Alek drugiej kompanii Rudy należącej do batalionu Armii Krajowej Zośka. Służył w stopniu starszego strzelca pod pseudonimem Krzysztof, a potem Zieliński. W kwietniu 1944 roku wziął udział w akcji wykolejenia pociągu niemieckiego. W maju tego samego roku ukończył turnus Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty Agricola i został starszym strzelcem podchorążym rezerwy piechoty. Wybuch Powstania Warszawskiego zaskoczył go przy ulicy Focha nieopodal Placu Teatralnego. Nie miał możliwości dostania się na miejsce koncentracji jednostki macierzystej. Dołączył do oddziału ochotników pod komendą Lesława Kossowskiego. Zginął 4 sierpnia 1944 roku w Pałacu Blanka na Placu Teatralnym. Pochowano go w prowizorycznej mogile na dziedzińcu warszawskiego Ratusza. Gdy wojna się skończyła, ciało Krzysztofa Kamila Baczyńskiego ekshumowano i pochowano na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.
Przejdźmy teraz do twórczości poety. Choć był bardzo młody, ceniono go w kręgach literackich polskiej konspiracji, zwłaszcza w tych nastawionych lewicowo. Zginął młodo, ale cała jego spuścizna zachowała się w rękopisach. Podobnie było z rysunkami i szkicami. Zdążył stworzyć około pięciuset wierszy, w tym tez kilkanaście poematów pokaźnych rozmiarów. Ciekawostkę stanowi fakt, że dwa pierwsze zachowane bruliony młodzieńczych utworów zdyskwalifikował do jakiejkolwiek publikacji – nie chciał by były drukowane. Te najwcześniejsze utwory stanowiły rodzaj dziennika osobistego, czyli zapisy impresji, nastrojów i wrażeń. W 1940 roku zadebiutował tomem poezji Za-mknięty echem. W następnych cyklach wierszy kontynuował temat pokolenia Kolumbów, którego był głównym przedstawicielem. Co charakteryzuje tą twórczość? Próba przepracowania wspólnej traumy, którą była wojna, okupacja, a także liczne utraty bliskich osób. Ważnym elementem twórczości Krzysztofa Kamila Baczyńskiego są erotyki poświęcone żonie, Barbarze Drapczyńskiej. Jak twierdzą specjaliści, wykraczają one poza dotychczasowe konwencje liryki miłosnej. Ukazują one portret kobiety w znacznym odrealnieniu – mamy wrażenie, że staje się ona częścią natury. W latach 1940-1944 ukazały się następujące publikacje książkowe poety: Dwie miłości, Modlitwa, Wiersze wybrane (pod pseudonimem Jan Bugaj), Arkusz poetycki nr 1 (pod wcześniej wspomnianym pseudonimem) i Śpiew z pożogi (pseudonim: Piotr Smugosz).
Twórca pozostawił po sobie nie tylko poezję, ale również około dwudziestu opowiadań i fragmentów prozaicznych, a nawet dramat pisany wierszem. Krzysztof Kamil Baczyński był postacią ciekawą i niezwykle barwną. Część jego dorobku poznajemy już w latach szkolnych. Sylwetkę postanowiłam zakończyć pewną ciekawostka związaną właśnie ze szkołą. Jak podają źródła poeta do gimnazjum i liceum uczęszczał niechętnie, był rzadkim gościem na lekcjach, co odbijało się na jego stopniach. Mimo to w już pierwszej z wymienionych przeze mnie szkół wyróżniał się znajomością literatury jemu współczesnej.
Źródła:
https://poezja.org/wz/Baczy%C5%84ski_Krzysztof_Kamil/, dostęp: 18.08.2021, godz. 18.45.
https://culture.pl/pl/tworca/krzysztof-kamil-baczynski, dostęp: 18.08.2021, godz. 18.45.