
Rafał Podraza
Rafał Podraza
Cykl: Ludzie kultury

Fot.: Michał Stefaniak
Dzisiaj w ramach cyklu Ludzie kultury chciałabym Wam przedstawić członka szczecińskiego oddziału Związku Literatów Polskich, aktywnego animatora kultury, autora książek biograficznych i tekstów piosenek, poetę oraz dziennikarza, Rafała Podrazę. Urodził się w Jaworze. Mieszkał w Lubinie. Jest absolwentem III Liceum Ogólnokształcącego w Legnicy. Z kolei na Uniwersytecie Wrocławskim uzyskał tytuł magistra – ukończył historię, idąc za swoją pasją.
Rafał Podraza zadebiutował poetycko bardzo wcześnie – miał wtedy prawie dziewięć lat. Jego utwory Milioner i Szła noc zostały wydrukowane na łamach Polskiej Miedzi. Po latach na jego koncie uzbierało się kilka tomików wierszy, jednak on bardzo rzadko je promuje. Jak powiedział w jednej z naszych rozmów, nie czuje się poetą. Zawsze chciał być autorem tekstów piosenek, nigdy poetą. Jednak życie nieco inaczej się potoczyło i Rafał Podraza jest zarówno poetą, jak i tekściarzem. Wydał następujące tomy poezji: Życie przez palce mi przecieka, Moja intymność, Przemijanie…, Z Jasnorzewską w tle. Wiersze o miłości, bilans. 1987-2012.
Bardziej chcianą przez bohatera tej publikacji jest kariera tekściarza. Pisał między innymi piosenki dla Marcina Błądzińskiego. W 2018 roku powstała płyta z jego piosenkami. Poznali się w szkole średniej i to wtedy zaczęła się ich współpraca oraz przyjaźń. Powstały między innymi takie utwory, jak Jesienne liście i Chciałbym. Wśród artystów, dla których pisał są też między innymi Kasia Wilk, Bogdan Trojanek, Halina Frąckowiak, Waldemar Kocoń. Jego piosenki zaśpiewała też między innymi laureatka Nagrody im. Heleny Majdaniec, Julia Trojanowska. Również z jego piosenką pod tytułem Na skrzydłach dni wystąpiła Julia Chmielarska podczas Polskiego Finału Eurowizji Junior 2016. W tym roku, 3 lutego miała swoją premierę piosenka Chcemy w wykonaniu młodzieży ze Studia Piosenki SMOK. Do jego słów muzykę skomponował Piotr Tamborski.
Rafał Podraza jest dziennikarzem z długim stażem. Zaczęło się od Panoramy Legnickiej, do której napisał list z zapytaniem, czy może napisać artykuł o Annie Jantar. Zgodzili się. Prowadził tam rubrykę dla młodych Przeczytaj, to dla ciebie. Później były Konkrety, Rzeczpospolita Jaworska, czy Wersja. Współpracował również z Gazetą Piastowską i Kurierem Szczecińskim, gdzie publikował wywiady. Po przeprowadzce do Szczecina zaistniał też na łamach Prestiżu, gdzie publikował teksty, a nawet prowadził własne rubryki: Czy wiecie, że…, Poczet szczecińskich olimpijczyków, Prestiżowe książki. Kolejny periodyk, w którym publikował, to Pragnienie Piękna. Miało to miejsce w latach 2012-2014. Na szczególną uwagę zasługuje aktywność w tygodniku Na Żywo. Współredaguje tam rubrykę pod nazwą Historia jednej piosenki, odkrywając przed czytelnikami zapomniane piosenki i ich twórców. Ukazała się nawet książka Szlagiery sentymentalne, do której bazą była właśnie ta rubryka. Rafał Podraza zaznaczył też swoją obecność w radiu i telewizji. Udzielał się w Polskim Radiu Szczecin i Radiu Koszalin. Współtworzył audycje o Kossakach, Magdalenie Samozwaniec, Helenie Majdaniec, czy Januszu Kondratowiczu. Jego aktywności nie zabrakło także w telewizji. W TVP Szczecin prowadził Kącik literacki razem z Różą Czerniawską-Karcz, gdzie promowali czytelnictwo oraz literaturę. W TVP Rozrywka realizował swój autorski program Na festiwalowej scenie…, na potrzeby programu Historia jednego przeboju opowiadał o piosenkach, współtworzył też Gwiazdozbiór.
Przejdźmy teraz do działalności literacko-biograficznej. Rafał Podraza jest uznanym specjalistą od Kossaków. Nad pierwsza książką biograficzną zaczął pracować w 2006 roku. Zaczęło się od niewinnego zakładu z Mariolą Pryzwan i tak rok później ukazała publikacja Magdalena, córka Kossaka. W 2012 roku wydana została jej poszerzona wersja pod tytułem Córka Kossaka. Wspomnienia o Magdalenie Samozwaniec. W tym samym roku wydał również książkę o Wojciechu Kossaku, która trzy lata później została również wznowiona i poszerzona. Także opracował i opublikował książkę Moich listów nie pal! Korespondencja Magdaleny Samozwaniec do rodziny i przyjaciół. Dzięki niemu także czytelnicy mogą czytać nieznane dzieła Magdaleny Samozwaniec, które opracował i opublikował: Z pamiętnika niemłodej już mężatki, Moja siostra poetka, Trzymajmy się! Życiowe rady dla starych i młodych. Przygotował też do druku dziennik Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej: Szatan wojnę spłodził. Zapiski 1939-1945. Trzeba przyznać, że Rafał Podraza dba o pamięć, o Kossakach. Wspólnie z Różą Czerniawską-Karcz wydał też publikację Madzia i… Magdalena, czyli o Samozwaniec inaczej. Są to opracowane zapiski Krystyny Chruścielskiej.
Autor z powodzeniem pisze też muzyce i sporcie. W 2013 roku ukazało się pierwsze wydanie książki Helena Majdaniec. Jutro będzie dobry dzień, która była pierwszą w Polsce pozycją literacką o tej piosenkarce i szczeciniance. W 2015 książka ta została poszerzona i wydana po raz drugi nakładem Wydawnictwa W.A.B. W 2020 roku powstał audiobook ze słuchowiskiem pod tytułem Cyrograf. Historia z życia Heleny Majdaniec, a ten rok zaobfitował kolejną pozycją na temat królowej twista w opracowaniu Rafała Podrazy: albumem Mój Paryż. Śladami Heleny Majdaniec. Biografista dba bardzo o pamięć o tej postaci – powołał nawet do życia Zjazd Młodych Gwiazd, podczas którego młodzież walczy o nagrodę jej imienia. O tym opowiem szerzej później.
Ma na koncie również takie książki, jak: Rozmowy o Zmierzchu (trzynaście wywiadów opublikowanych we wcześniejszych latach w prasie), Tekściarz (publikacja wydana nakładem Państwowego Instytutu Wydawniczego o Krzysztofie Dzikowskim), czy Anna Jantar. Ikona z przypadku?. Ostatnie wymienione dzieło powstawało dosyć długo. Pierwsza jej wersja powstała już podczas studiów autora, jako praca socjologiczna Legenda Anny Jantar jako zjawisko socjologiczne. Poszerzona i uzupełniona wersja doczekała się formy książkowej. Ukazało się też drugie wydanie. Wydał także nakładem wydawnictwa Oficyna R wywiad rzekę Wieczór nad rzeką zdarzeń. Janusz Kondratowicz w rozmowie z Rafałem Podrazą. Ponadto całkiem niedawno, bo w 2020 roku, ukazało się 13 historii ukrytych w piosenkach. Kondratowicz. W jego dorobku znajdziemy takie książki o tematyce sportowej, jak Przegrane medale. Jak działacze niszczyli sportowców, czy Kłobukowska. Przerwany bieg.
Idąc w ślady Magdaleny Samozwaniec, postanowił dołączyć do Związku Literatów Polskich. Ze względu na miejsce zamieszkania został skierowany do szczecińskiego oddziału. Po raz pierwszy w zebraniu uczestniczył w listopadzie 2009 roku, a z dniem 12 grudnia tego samego roku został członkiem tej organizacji. Ponadto w kwietniu 2011 roku został wówczas najmłodszym wiceprezesem w tym oddziale. Współpracował ścisłe z Różą Czerniawską-Karcz, która pełniła funkcję prezesa. W czasie ich kadencji miedzy innymi ustanowiono Nagrodę im. Niny Rydzewskiej (Różę Poetów i Żagiel Marynistów), zrealizowano ponad 150 spotkań literackich i promocji w Szczecinie, regionie i kraju, zaczęła się ukazywać seria: akcent – to tylko niektóre osiągnięcia Cofnijmy się nieco w czasie. Już na początku działalności w szczecińskim oddziale ZLP, zanim objął stanowisko prezesa, zainicjował Konkurs Poetycki O wers Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej – pierwsza edycja była regionalna, pozostałe cztery miały już zasięg ogólnopolski. Inicjatywa była adresowana do młodzieży. Rafał Podraza nie po raz pierwszy zainicjował coś, co miało za zadanie wspieranie młodzieży w rozwijaniu talentów i realizowaniu się dziedzinach artystycznych.
Rafał Podraza nie tylko pisze piosenki, opisuje i przypomina ich twórców, jest też inicjatorem festiwali. Jak to się zaczęło? Pewnego razu mając osiemnaście lat oglądał Festiwal w Opolu, gdzie debiutanci walczyli o Nagrodę im. Anny Jantar. Doszedł do wniosku, że zorganizuje porządny Festiwal Anny Jantar. Najpierw był konkurs, a potem pomysł ten przerodził się w Festiwal. Pierwsze trzy edycje odbywające się w Legnicy, to był konkurs piosenki, a ostatnia w tym mieście, to IV Ogólnopolski Festiwal Piosenki o Nagrodę im. Anny Jantar (2001 rok). Po latach Rafał Podraza wrócił z Jarosławem Kukulskim do pomysłu – nowym domem festiwalu była Września. Nazwa brzmiała: Ogólnopolski Festiwal im. Anny Jantar. Podczas trzeciej edycji zyskał rangę międzynarodowego, a czwarta i piąta edycja nosiła nazwę Festiwal Twórców Polskiej Piosenki (2007, 2008).
Kolejnym festiwalem zainicjowanym przez Rafała Podrazę jest Zjazd Młodych Gwiazd, który odbywa się w Szczecinie od 2016 roku. Jego ideą jest nie tylko danie szansy uzdolnionej wokalnie młodzieży, ale również ocalenie od zapomnienia piosenek i ich twórców oraz wykonawców. Podczas pierwszego ZMG młodzież wykonywała piosenki Kasi Sobczyk, Karin Stanek i Heleny Majdaniec, drugi poświęcony był Irenie Jarockiej, trzeci dziewczynom Rocka, czwarty – utworom Janusza Kondratowicza, a w piątym poznaliśmy lepiej repertuar Heleny Majdaniec.
Rafał Podraza nie tylko organizuje festiwale. Wciela się również w role jurora w licznych konkursach wokalnych. Z zaangażowaniem pomaga poprzez swoje inicjatywy i działania młodzieży w rozwijaniu talentów. Również jako wiceprezes ZLP był otwarty na młodą twórczość.